GEO چیست و چه تفاوتی با سئوی سنتی دارد؟ انقلابی در آینده سئو

GEO چیست؟ GEO مخفف Generative Engine Optimization به معنی بهینه‌سازی برای موتورهای تولیدگر است. این مفهوم جدید به جای تمرکز بر رتبه در گوگل، بر این تمرکز دارد که برند شما در پاسخ‌های هوش مصنوعی مثل ChatGPT و Gemini دیده شود. در واقع GEO کمک می‌کند تا محتوای شما توسط این مدل‌ها شناسایی شده و به کاربر نهایی پیشنهاد شود.

اگر برند شما در پاسخ‌های هوش مصنوعی حضور نداشته باشد، بخش بزرگی از مخاطبان آینده را از دست خواهید داد. این مقاله به شما یاد می‌دهد چطور دیده شوید، چطور عملکرد رقبا را بررسی کنید و چطور جایگاه خودتان را در پاسخ‌های مدل‌های زبانی تقویت کنید.

برای شناخت ابزارهای رهگیری، ساخت استراتژی و استفاده حرفه‌ای از GEO، پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مطلب را در سایت ما دنبال کنید.

ظهور مدل‌های زبانی بزرگ (LLM ها) و تغییر رفتار کاربران در جست‌وجو و تصمیم‌گیری باعث شده است برندها ناچار شوند خود را با شرایط جدید تطبیق دهند.

در چنین شرایطی، GEO تضمین می‌کند که برند یا محتوای شما نه‌تنها در نتایج جست‌وجوی کلاسیک گوگل، بلکه در پاسخ‌های ارائه‌شده توسط هوش مصنوعی نیز حضور داشته باشد؛ اما این موضوع فقط بخشی از یک تحول گسترده‌تر است.

ما اکنون وارد دوره‌ای جدید با عنوان جستجو در همه‌جا شده‌ایم و این اتفاق هم‌اکنون در حال رخ دادن است، نه در آینده‌ای دور.

دوران جستجو در همه‌جا (Search Everywhere)

دیگر نباید کشف محتوا را فقط به نتایج سنتی گوگل محدود دانست. امروزه کاربران در بسیاری از بسترهای دیجیتال به‌دنبال اطلاعات معتبر و توصیه‌های دقیق هستند. از ابزارهای هوش مصنوعی مانند ChatGPT گرفته تا شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن‌ها و حتی پیام‌رسان‌ها.

طبق گزارش جدیدی از Semrush، پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۲۷، میزان ترافیک ایجادشده توسط مدل‌های زبانی از ترافیک سنتی موتور جست‌وجوی گوگل بیشتر شود.

داده‌های داخلی ما نیز این تغییر را تایید می‌کنند. در سه ماه گذشته، ارجاع کاربران از سمت LLM ها رشدی معادل ۸۰۰ درصد نسبت به سال گذشته داشته است.

بیشتر بخوانید : جستجو در همه جا چیست و چرا آینده بازاریابی دیجیتال به آن وابسته است؟

هم‌زمان، میلیون‌ها نمایش جدید در Google Search Console ثبت شده که تحت‌تاثیر قابلیت‌های جدید گوگل موسوم به AI Overviews به وجود آمده‌اند. اگر برندها خود را با این روند جدید هماهنگ نکنند، احتمال زیادی وجود دارد که دیگر در فضای دیجیتال دیده نشوند.

GEO دقیقا چیست؟

معنی دقیق GEO چیست؟ GEO در واقع یعنی تولید و بهینه‌سازی محتوایی که در پاسخ‌های ایجادشده توسط ابزارهایی مانند Google AI Overviews، حالت AI گوگل، ChatGPT و Perplexity نمایش داده شود. با این حال، GEO تنها به بهینه‌سازی محتوا محدود نمی‌شود.

در این بخش به مولفه‌هایی اشاره می‌شود که نقش کلیدی در اجرای موثر GEO دارند:

• انتشار محتوا در فضاهایی که احتمال دیده‌شدن توسط هوش مصنوعی بیشتر است
• دریافت منشن‌های مثبت از سوی منابع مختلف حتی در نبود لینک مستقیم
• بهینه‌سازی فنی ساختار سایت برای تسهیل دسترسی و تحلیل محتوا توسط خزنده‌های LLM

در روش GEO تمرکز صرف روی کسب رتبه در نتایج سنتی نیست. در عوض، هدف این است که برند شما به‌عنوان بخشی از پاسخ هوش مصنوعی در جست‌وجوهای کاربران دیده شود.

این ابزارها پاسخ‌هایی مکالمه‌محور تولید می‌کنند که نیاز کاربر را بدون ترک محیط پاسخ‌گو برطرف می‌سازند؛ بنابراین محتوای شما باید بخش اصلی مکالمه باشد، نه صرفا ابزاری برای جذب کلیک.

چرا GEO الان مهم شده است؟

دلیل اهمیت GEO چیست؟ موتور جست‌وجوی گوگل همچنان یکی از اصلی‌ترین منابع ترافیک برای وب‌سایت‌ها است و این وضعیت فعلا ادامه خواهد داشت. با این‌حال، روش کشف اطلاعات توسط کاربران با سرعتی بالا در حال تغییر است و انتظار کاربران از نتایج جستجو نیز دگرگون شده است.

در گذشته هدف اصلی رسیدن به رتبه اول در صفحه نتایج گوگل بود؛ اما امروز ممکن است اصلا رتبه‌ای وجود نداشته باشد. در عوض، برند شما باید به پیشنهاد اصلی ابزارهای هوش مصنوعی تبدیل شود؛ پاسخی که به کاربر نمایش داده می‌شود.

چند آمار قابل توجه درباره GEO چیست؟

بررسی داده‌های رسمی در این حوزه نشان می‌دهد که سرعت این تغییرات بسیار بالاست:

• اپلیکیشن ChatGPT تنها در مدت کوتاهی به ۱۰۰ میلیون کاربر فعال رسید و تا فوریه ۲۰۲۵، بیش از ۴۰۰ میلیون کاربر هفتگی دارد.

• قابلیت AI Overviews گوگل اکنون در میلیاردها جستجو به نمایش درمی‌آید و دست‌کم ۱۳٪ کل نتایج جستجو را شامل می‌شود.

GEO و SEO چه تفاوتی دارند و چگونه در کنار هم کار می‌کنند؟

ممکن است در نگاه اول این سوال پیش بیاید که GEO چیست و آیا فقط نامی جدید برای همان سئوی قدیمی است؟ واقعیت این است که شباهت‌هایی میان GEO و SEO وجود دارد؛ اما تفاوت در رویکرد و هدف‌گذاری باعث شده تا GEO به یک مفهوم مستقل تبدیل شود.

اصطلاحاتی مانند GEO، AEO (Answer Engine Optimization) و AIO (AI Optimization) نشان‌دهنده تحول در نحوه کشف و عرضه محتوا توسط ابزارهای جدید هستند.

GEO جایگزین سئو سنتی نمی‌شود، بلکه آن را با تمرکز بر موتورهای تولیدگر، شبکه‌های اجتماعی و دیگر بسترهای دیجیتال بازتعریف می‌کند.

از سئو سنتی به بهینه سازی در همه‌جا

در جدول زیر، تحول کلیدی بین سئوی کلاسیک و رویکرد ترکیبی GEO+SEO را مشاهده می‌کنید:

وضعیت جدید (GEO + SEO)	وضعیت قبلی (SEO سنتی)
دیده‌شدن در چند سطح (LLM، سوشال، جستجو)	گوگل سرچ
موفقیت = پیشنهاد شدن توسط هوش مصنوعی در پاسخ مستقیم + رتبه بالا در گوگل	موفقیت = رتبه بالا در گوگل
برنامه‌ریزی بر اساس نیت، موجودیت و ساختار معنایی	برنامه‌ریزی بر اساس کلمات کلیدی
منشن برند + لینک + هم‌استنادی (Co-citation)	لینک‌سازی برای افزایش رتبه
KPI = تاثیرگذاری، دیده‌شدن و نرخ تبدیل همه‌جانبه	KPI = ترافیک سایت
ترکیب با روابط عمومی، محصول، برند و محتوا	فعالیت جداگانه
سئو تکنیکال + سازگاری با جاوااسکریپت و LLM-Crawler	سئو تکنیکال = پایه اصلی

خبر خوب

اگر تاکنون روی سئوی سنتی سرمایه‌گذاری خوبی کرده‌اید، نیمی از مسیر GEO را نیز طی کرده‌اید؛ زیرا GEO نیز بر پایه همان اصول بنا شده است؛ مانند تولید محتوای ارزشمند برای مخاطب هدف، ایجاد دسترسی راحت برای خزنده‌های هوشمند و کسب اعتبار از طریق منشن‌های مثبت.

اما باید توجه داشت که موتورهای تولیدگر دقیقا مانند گوگل رفتار نمی‌کنند. به همین دلیل، بخشی از تکنیک‌ها و شاخص‌های عملکردی شما باید بازنگری و به‌روزرسانی شود.

در بخش‌های بعدی، به‌طور کامل بررسی خواهیم کرد که برای موفقیت در GEO چه اقداماتی باید انجام شود.

برنامه ۷ مرحله‌ای برای بهینه‌سازی موتورهای تولیدگر (GEO)

ما هنوز در ابتدای مسیر شناخت نحوه عملکرد دقیق موتورهای هوش مصنوعی برای تحلیل و اولویت‌بندی محتوا هستیم.
با این حال، یک نکته کاملا واضح است: اگر می‌خواهید در GEO موفق شوید، باید برخی از روش‌های سنتی سئو را بازبینی کرده و متناسب با شرایط جدید، تغییر دهید یا دوباره اولویت‌بندی کنید.

سه مرحله نخست این برنامه، اصول کلیدی و زیربنایی GEO را پوشش می‌دهند. در حالی که مراحل چهارم تا هفتم، مستقیما به بهینه‌سازی محتوای شما برای موتورهای تولیدگر می‌پردازند و راه‌های ارزیابی نتایج این بهینه‌سازی را مشخص می‌کنند.

مرحله ۱: اصول اولیه سئو را حرفه‌ای پیاده کنید

رابطه سئو با GEO چیست؟ همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، زمانی که سئوی شما خوب باشد، معمولا GEO شما نیز عملکرد خوبی خواهد داشت.

با این حال، تمام تکنیک‌هایی که در استراتژی گسترده سئو استفاده می‌کنید، الزاما برای GEO اهمیت یکسانی ندارند. در این بخش قرار نیست وارد همه اصول پایه‌ای سئو شویم، چون آن‌ها را در راهنمای جداگانه‌ای پوشش داده‌ایم.
تمرکز ما فقط بر عواملی است که برای موتورهای تولیدگر اهمیت بیشتری دارند.

سایت شما باید برای ربات‌ها قابل خواندن باشد

اگر ساختار فنی سایت به درستی پیاده نشده باشد، مدل‌های هوش مصنوعی نمی‌توانند محتوای شما را شناسایی یا تحلیل کنند. در ادامه مهم‌ترین مواردی که باید رعایت شوند آمده‌اند:

• قابلیت خزیدن و ایندکس‌شدن: اگر صفحات سایت شما برای ابزارهای هوش مصنوعی قابل دسترسی نباشند، شانس حضور در پاسخ‌های تولیدی را از دست می‌دهید.
• سرعت و سازگاری با موبایل: سایت‌هایی که کند هستند یا طراحی مناسبی برای موبایل ندارند، باعث تجربه کاربری ضعیف می‌شوند و احتمال نمایش برند شما را کاهش می‌دهند.
• امنیت (HTTPS): داشتن گواهی امنیتی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک استاندارد ضروری است که اعتماد کاربران و مدل‌های AI را افزایش می‌دهد.
• رندرینگ سمت سرور: بسیاری از خزنده‌های AI با جاوااسکریپت مشکل دارند؛ بنابراین بهتر است از رندر سمت سرور استفاده کنید تا مطمئن شوید محتوای شما قابل مشاهده است.

اعتمادسازی با مدل E-E-A-T

موتورهای تولیدگر مانند ChatGPT به دنبال منابعی هستند که نشانه‌هایی از اعتبار، تخصص و تجربه را داشته باشند. مدل E-E-A-T یکی از موثرترین روش‌ها برای اثبات این موارد است. برای رعایت این مدل، اقدامات زیر توصیه می‌شود:

• تجربه (Experience): نمونه‌های واقعی، تجربیات شخصی و آگاهی‌های عملی خود را به‌صورت مستند در محتوا ارائه دهید.
• تخصص (Expertise): فقط در موضوعاتی بنویسید که واقعا بر آن‌ها تسلط دارید و سعی کنید محتوای شما عمیق و دقیق باشد.
• اعتبار (Authority): در رسانه‌ها یا سایت‌های معتبر فعالیت داشته باشید؛ مانند انتشار مقاله یا حضور در مصاحبه‌ها.
• اعتماد (Trust): از نویسنده مشخص استفاده کنید، منابع اطلاعاتی را ذکر کرده و نظرات کاربران را نیز به محتوای خود اضافه کنید.

نکته مهم این است که هیچ مدرکی وجود ندارد که موتورهای تولیدگر دقیقا از سیستم E-E-A-T پیروی می‌کنند، اما بر اساس شواهد، مدل‌های هوش مصنوعی تمایل دارند اطلاعات را از منابع معتبر و حرفه‌ای دریافت کنند. این کار باعث بهبود تجربه کاربری و افزایش دقت پاسخ‌ها می‌شود.

مرحله ۲: برند منشن‌ها و کوسایتیشن‌ها را تقویت کنید

درک موتورهای تولیدگر از اعتبار برند شما تنها بر پایه بک‌لینک‌ها نیست. این سیستم‌ها به تمام مواردی که در وب درباره برند شما گفته می‌شود توجه دارند؛ حتی اگر آن موارد شامل لینک مستقیم نباشند.

برای درک بهتر اینکه GEO چیست و چرا منشن‌ها اهمیت دارند، ابتدا باید جایگاه فعلی برندتان را ارزیابی کنید.

وضعیت فعلی منشن‌های خود را بررسی کنید

برای شروع، بهتر است بدانید برند شما در حال حاضر در کجاها دیده می‌شود و کاربران چه دیدگاهی نسبت به آن دارند. مراحل زیر به شما کمک می‌کنند:

• نام برند، نام محصولات یا خدمات و اعضای اصلی تیم را در گوگل، شبکه‌های اجتماعی و فروم‌های تخصصی جستجو کنید.
• بررسی کنید که کاربران در چه بسترهایی درباره شما صحبت می‌کنند و لحن آن‌ها چگونه است.
• با منشن‌هایی مواجه می‌شوید که ممکن است قبلا از آن‌ها آگاه نبوده باشید. برخی مثبت هستند، برخی خنثی و برخی دیگر نیاز به پاسخ یا اصلاح دارند.

برند خود را در ابزارهای AI بررسی کنید

برای تحلیل دقیق‌تر موقعیت برندتان در GEO، باید بررسی کنید که مدل‌های زبانی چگونه شما را درک می‌کنند:

• آیا در حالت AI موتور جستجوی گوگل، برند شما به عنوان منبع معتبر معرفی شده است؟
• آیا ChatGPT اطلاعاتی درباره تیم شما دارد یا اعضای کلیدی برند را می‌شناسد؟
• وقتی به‌طور مستقیم درباره برندتان سوال می‌شود، پاسخ‌ها چه لحنی دارند؟ مثبت، خنثی یا منفی؟

برای تحلیل پیشرفته‌تر، از ابزار AI Toolkit متعلق به Semrush استفاده کنید. این ابزار قابلیت‌های زیر را دارد:

• موقعیت برند شما در مدل‌های مختلف زبانی مانند ChatGPT و Claude را با رقبا مقایسه می‌کند.
• تحلیل دقیقی از احساس کاربران نسبت به برند شما ارائه می‌دهد.
• نقاط قوت برند را شناسایی کرده و حوزه‌هایی را که نیاز به بهبود دارند، نمایش می‌دهد.

اگر می‌خواهید بدانید در میان پاسخ‌های هوش مصنوعی چه جایگاهی دارید، می‌توانید از نسخه نمایشی رایگان این ابزار استفاده کنید.

ساخت بک ‌لینک‌های با کیفیت را فراموش نکنید

با اینکه در GEO تمرکز بیشتر بر منشن‌های بدون لینک است، اما بک‌لینک‌ها هنوز اهمیت خود را دارند. در بسیاری از موارد، بک‌لینک باکیفیت می‌تواند به منشن‌هایی منجر شود که توسط مدل‌های AI شناسایی می‌شوند؛ بنابراین نباید ساخت بک‌لینک را کنار بگذارید، بلکه بهتر است دامنه‌ی فعالیت خود را فراتر از لینک‌سازی گسترش دهید.

به دنبال ایجاد Co-Citation و Co-Occurrence باشید

دو مفهوم مهم در GEO، اگر برند شما به‌طور مکرر همراه با برندها یا مفاهیم مرتبط در سایت‌های دیگر ذکر شود، مدل‌های زبانی متوجه ارتباط بین آن‌ها می‌شوند.

برای مثال، اگر سایت A در مقاله‌ای در کنار سایت B درباره نرم‌افزار مدیریت پروژه مطرح شود، این برای هوش مصنوعی نشانه‌ای است از اینکه این برندها در یک حوزه فعالیت می‌کنند. همچنین اگر همین برند در منابع غیرمرتبط مانند سایت C یا سایت D نیز دیده شود، این تنوع در منبع باعث افزایش اعتبار آن خواهد شد.

به زبان ساده:

درک مدل‌های هوش مصنوعی از برند شما، بر پایه الگوهای تکرارشونده است. اگر این الگوها به‌درستی شکل بگیرند، نتیجه مطلوبی خواهید گرفت:

• اگر برندتان به‌طور مرتب در کنار رقبا دیده شود، مدل‌های تولیدگر شما را در آن دسته‌بندی قرار می‌دهند.
• اگر برندتان همراه با مفاهیم مشخصی تکرار شود، آن را مرتبط با آن حوزه می‌دانند.
• اگر سایت‌های متنوعی شما را ذکر کنند، برندتان را قابل اعتماد تشخیص می‌دهند.

چطور این اصول را اجرایی کنیم؟

برای تقویت موقعیت خود در نتایج مدل‌های زبانی، می‌توانید از اقدامات زیر استفاده کنید:

• فرصت‌هایی را مانند مقالات مقایسه‌ای یا لیست‌های بهترین‌ها شناسایی کنید که در آن‌ها نام برند شما در کنار رقبا آورده شود.
• در مطالعات تخصصی و نظرسنجی‌های صنعتی شرکت کنید تا در گزارش‌های رسمی و معتبر ذکر شوید.
• در جوامع آنلاین تخصصی مثل Reddit و LinkedIn فعال باشید. پاسخ به سوالات یا مشارکت در گفتگوها باعث افزایش منشن‌های طبیعی می‌شود.

هدف نهایی این است که برند شما به‌عنوان یک مرجع معتبر در حوزه تخصصی خودش شناخته شود. هرچه بیشتر و دقیق‌تر در منابع مختلف منشن شوید، احتمال اینکه در پاسخ‌های مدل‌های هوش مصنوعی قرار بگیرید بیشتر خواهد شد.

مرحله ۳: حضور چند‌ پلتفرمی (Multi-Platform) را جدی بگیرید

متخصصان سئو مدت‌هاست توصیه می‌کنند فقط به گوگل تکیه نکنید؛ اما حالا با رشد سریع ابزارهای هوش مصنوعی، این توصیه به یک ضرورت واقعی تبدیل شده است.

پلتفرم‌هایی مانند Aparat، YouTube و سایر سایت‌های حاوی محتوای تولید‌شده توسط کاربران، به‌طور مکرر در خروجی‌های مدل‌های هوش مصنوعی نمایش داده می‌شوند.

به‌عنوان مثال، اگر در ابزار Perplexity درباره مقایسه تلویزیون‌های OLED و QLED جست‌وجو کنید، محتوای منتشرشده در این پلتفرم‌ها به‌احتمال زیاد در نتایج ظاهر خواهد شد؛ بنابراین، اگر برند شما در این شبکه‌ها حضور فعال و موثری داشته باشد، احتمال دیده‌شدن در نتایج ابزارهای هوش مصنوعی به شکل قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.

مزایای حضور در چند پلتفرم

مزیت‌های حضور هم‌زمان در چند بستر دیجیتال، نه‌تنها گستردگی دسترسی، بلکه انعطاف‌پذیری و کاهش ریسک را نیز در پی دارد. این موارد به شکل زیر قابل بررسی هستند:

• فعالیت در پلتفرم‌های مختلف کمک می‌کند مخاطب هدف خود را در جایی که واقعا حضور دارد پیدا کرده و با او ارتباط برقرار کنید. نتیجه این کار افزایش نرخ تعامل، آگاهی از برند و در نهایت افزایش نرخ تبدیل خواهد بود.
• ابزارهای هوش مصنوعی فقط به نتایج گوگل متکی نیستند. آن‌ها اطلاعات را از فروم‌ها، شبکه‌های اجتماعی، ویدیوهای یوتیوب و منابع مختلف دیگر نیز استخراج می‌کنند.
• توزیع هوشمندانه محتوا در چند کانال، وابستگی شما به یک الگوریتم یا پلتفرم خاص را کاهش می‌دهد. این تنوع باعث می‌شود برندتان پایدارتر و مقاوم‌تر در برابر تغییرات ناگهانی الگوریتم‌ها باشد.

نکات اجرایی برای پیاده‌سازی این استراتژی

در ادامه، مجموعه‌ای از اقدامات کاربردی برای تقویت حضور چند‌سکویی برند شما ارائه شده است:

• YouTube: کاربران برای یادگیری، تحقیق درباره محصولات و یافتن پاسخ مشکلات خود به یوتیوب مراجعه می‌کنند؛ بنابراین آموزش‌های دقیق، مقایسه ابزارها و بررسی‌های تخصصی گزینه‌های مناسبی برای تولید محتوای ویدیویی هستند.
• پادکست‌ها: متن و محتوای پادکست‌ها در حال حاضر در برخی ابزارهای AI مانند Gemini در نتایج ظاهر می‌شوند؛ بنابراین حضور فعال در این حوزه می‌تواند راهی برای کسب جایگاه در پاسخ‌های هوش مصنوعی باشد.
• Reels اینستاگرام و TikTok: کاربران نسل جوان این اپلیکیشن‌ها را به‌عنوان ابزار جست‌وجو استفاده می‌کنند. ویدیوهای کوتاه که به پرسش‌های رایج پاسخ می‌دهند، باعث افزایش کشف‌پذیری برند در میان کاربران و حتی در پاسخ‌های AI می‌شوند.
• Reddit: پلتفرم‌های هوش مصنوعی، به‌ویژه Google AI Overview، اغلب پاسخ‌های Reddit را نمایش می‌دهند. اگر در Subreddit های مرتبط با تخصص خود فعال باشید و پاسخ‌های مفید ارائه دهید (بدون تبلیغ مستقیم)، احتمال دیده‌شدن برندتان بسیار بالا می‌رود.
• LinkedIn: برای موضوعات B2B، لینکدین عملکردی مشابه Reddit دارد. با انتشار محتوای تحلیلی و مشارکت در بحث‌های تخصصی، می‌توانید اعتبار برند خود را نزد مخاطبان حرفه‌ای افزایش دهید. این فعالیت‌ها ممکن است بعدها در پاسخ‌های AI به‌عنوان نظر یک متخصص آورده شوند.

مرحله ۴: بررسی کنید کدام منابع توسط هوش مصنوعی‌ها برای حوزه شما نقل قول می‌شوند

برای اینکه بدانید چه محتوایی باید تولید کنید و تمرکز شما باید روی چه موضوعاتی باشد، یک راهکار موثر این است که بررسی کنید ابزارهای هوش مصنوعی اکنون از کدام منابع برای پاسخ به سوالات استفاده می‌کنند.

مراحل بررسی

در ادامه مراحل لازم برای ارزیابی جایگاه فعلی محتوای برندتان در خروجی ابزارهای AI آورده شده است:

• وارد پلتفرم‌هایی مانند ChatGPT، Claude یا Perplexity شوید و سوالاتی را مطرح کنید که انتظار دارید محتوای برند شما آن‌ها را پوشش دهد.
• بررسی کنید آیا برند شما در پاسخ‌ها آورده شده است یا خیر. اگر نه کدام منابع به‌جای شما ذکر شده‌اند؟ فروم‌ها؟ ویدیوها؟

نکاتی که در زمان بررسی باید مورد توجه قرار گیرد

هنگام تحلیل پاسخ‌های ابزارهای هوش مصنوعی، به این نکات کلیدی توجه داشته باشید:

• آیا رقبای شما بیشتر از برندتان ذکر می‌شوند؟
• ابزارهای هوش مصنوعی تمایل دارند از چه پلتفرم‌هایی بیشتر استفاده کنند؟ (Reddit، YouTube و…)
• لحن پاسخ‌ها درباره برند شما چگونه است؟ آیا نگاه مثبت دارند یا بی‌طرف یا منفی؟
• سوالاتی با مضمون مشابه را با نگارش‌های مختلف مطرح کنید.

برای نمونه، دو پرسش زیر را در نظر بگیرید:

• بهترین نرم‌افزار ایمیل مارکتینگ چیست؟
• برای کسب‌وکار کوچک، چه ابزار ایمیلی پیشنهاد می‌کنید؟

ممکن است در پاسخ اول MailerLite ذکر شود اما در پاسخ دوم نباشد. برعکس، Mailchimp ممکن است برای کسب‌وکارهای کوچک برجسته شود و حتی ابزارهایی مانند Constant Contact، Brevo و ActiveCampaign نیز معرفی شوند. اگر شما مالک برند MailerLite باشید و بخواهید به کسب‌وکارهای کوچک دسترسی پیدا کنید، باید بررسی کنید چرا برندتان در چنین پرسش‌هایی دیده نمی‌شود.

نکته حرفه‌ای در اجرای این بررسی‌ها

برای به‌دستاوردن نتیجه بهتر، این تست‌ها را در چندین ابزار مختلف انجام دهید. هر پلتفرم مدل زبانی و الگوریتم انتخاب منبع خاص خود را دارد و نتایج ممکن است متفاوت باشند. اگر به دنبال اجرای این تست‌ها در مقیاس بالا هستید، ابزارهایی مانند Profound یا Peec AI می‌توانند این فرایند را برای شما خودکار کنند.

این پلتفرم‌ها با اجرای مجموعه‌ای از پرسش‌ها، جایگاه برندتان را در خروجی مدل‌های زبانی بررسی می‌کنند. البته باید توجه داشت که استفاده از این ابزارها هزینه‌بر است؛ بنابراین، توصیه می‌شود در مراحل ابتدایی این ارزیابی‌ها را به‌صورت دستی انجام دهید تا درک دقیقی از نحوه عملکرد ابزارها نسبت به برند خود پیدا کنید.

این استراتژی فقط مخصوص برندهای بزرگ یا فروشگاه‌های آنلاین نیست. حتی اگر صاحب یک وبلاگ شخصی، سایت خدمات محلی یا پورتفولیوی شخصی هستید، باید حتما بررسی کنید آیا در پاسخ‌های هوش مصنوعی حضور دارید یا خیر.

برای نمونه، فریلنسرها و مشاوران ممکن است ببینند که ابزارهای AI اغلب به پروفایل‌های موجود در Upwork یا Dribbble اشاره می‌کنند. اگر شما در این پلتفرم‌ها حضور نداشته باشید، احتمالا کمتر دیده خواهید شد.

همچنین اگر یک کسب‌وکار محلی دارید، مدل‌های AI ممکن است صفحات خدمات شهری و مکان‌محور را در پاسخ‌های خود نمایش دهند. در نتیجه، داشتن چنین صفحاتی یکی از اجزای کلیدی در پیاده‌سازی استراتژی GEO به‌شمار می‌رود.

مرحله 5: به سوالات واقعی مخاطبان پاسخ بدهید

نحوه جستجوی کاربران در ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، با شیوه جستجو در موتورهای سنتی مانند گوگل، تفاوت اساسی دارد. این تفاوت باعث می‌شود استراتژی برنامه‌ریزی برای تولید محتوا نیز به‌طور کامل تغییر کند.

در شیوه سنتی سئو، تمرکز اصلی روی انتخاب و هدف‌گیری کلمات کلیدی خاص بود. به‌عنوان مثال، برای عبارت ایده‌هایی برای تهیه غذای سالم یک صفحه وب طراحی می‌شد و تلاش می‌کردیم در نتایج جستجوی گوگل رتبه بالایی کسب کنیم.

اما اکنون کاربران به‌جای وارد کردن یک کلمه کلیدی، سوالاتی محاوره‌ای مطرح می‌کنند؛ مثلا می‌پرسند:
وقتی رژیم دارم برای شام چی بپزم؟

در چنین حالتی، عبارت آماده‌سازی غذای سالم ممکن است بخشی از پاسخ باشد، اما ورودی دیگر یک کلیدواژه نیست. بلکه با یک سوال طبیعی مواجه هستیم که پاسخ آن از طریق مدل‌های زبانی تولید می‌شود، نه از طریق فهرست نتایج گوگل (SERP).

AI Search

برای مقایسه، کافی است همین دو عبارت را در حالت AI Search گوگل جستجو کنید تا تفاوت را ببینید:

عبارت اول یعنی ایده‌هایی برای تهیه غذای سالم منجر به نمایش محتواهایی مثل لیست غذاها، دستور پخت‌های مجزا یا ویدئوهای یوتیوب می‌شود. این نوع محتوا معمولا در قالب دسته‌بندی‌هایی مانند بشقاب‌های غذایی، ساندویچ‌ها یا غذاهای قابل حمل ارائه می‌شود.

اما در پاسخ به سوال وقتی رژیم دارم شام چی بپزم؟ محتوای نمایش داده‌شده عمدتا شامل مقاله‌هایی با موضوع کاهش وزن، لیست نکات تغذیه سالم یا گفتگوهای کاربران در انجمن‌های مرتبط است.

با افزایش استفاده کاربران از زبان طبیعی در جستجو، تعداد این سوالات بلند و دقیق‌تر بیشتر می‌شود. به همین دلیل، تحلیل نیت کاربران یا همان تحلیل Search Intent از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده است.

این نوع پرسش‌های بلند و خاص، فرصت بسیار بزرگی برای تولید محتوا و دیده‌شدن برندها در پاسخ مدل‌های زبانی هوش مصنوعی هستند. برندهایی که محتوایی دقیق برای این سوالات ارائه دهند، شانس بیشتری برای نمایش در پاسخ‌های AI دارند.

هرچه سوال دقیق‌تر باشد، احتمال اینکه مدل هوش مصنوعی محتوای شما را به‌عنوان پاسخ معتبر انتخاب کند بیشتر خواهد بود؛ بنابراین باید بر روی سوالات طولانی و مرتبط با محصول یا خدمات خود تمرکز ویژه‌ای داشته باشید تا در پاسخ‌های سیستم‌های هوش مصنوعی دیده شوید.

اما نکته‌ای مهم وجود دارد:

واضح است که امکان تولید محتوا برای تمام پرسش‌های جزئی وجود ندارد؛ بنابراین لازم است استراتژی مناسبی برای انتخاب سوالات مناسب داشته باشید.

چطور سوالات مناسب را انتخاب کنیم؟

برای شروع، باید به سوالاتی که کاربران واقعی از شما می‌پرسند، توجه کنید. تیکت‌های پشتیبانی، مکالمات فروش و نظرات کاربران منابع بسیار ارزشمندی هستند.

این نوع سوالات واقعی، ایده‌های کاربردی و مناسبی برای تولید محتوا در اختیار شما قرار می‌دهند. دلیل آن ساده است: کاربران دیگر نیز دقیقا همین سوالات را در ابزارهایی مانند ChatGPT یا سایر مدل‌های زبانی مطرح می‌کنند.

اگر در حال حاضر مشتری یا مخاطب مستقیم ندارید، همچنان می‌توانید از پلتفرم‌هایی مانند Reddit، Quora یا انجمن‌های تخصصی در حوزه کاری‌تان استفاده کنید.

این بسترها سرشار از پرسش‌های محاوره‌ای و مشکلات رایج کاربران هستند که به شما کمک می‌کنند تا محتوای هدفمند و متناسب با نیاز مخاطب تهیه کنید.

مرحله 6: ساختار محتوای خود را برای موتورهای تولیدگر بهینه‌سازی کنید

مدل‌های زبانی و هوش مصنوعی محتوا را مشابه انسان‌ها درک نمی‌کنند. آن‌ها اطلاعات را به بخش‌هایی کوچک‌تر تجزیه می‌کنند و بر اساس ساختار، ارتباط بین این اجزاء را تحلیل می‌نمایند.

به زبان ساده، نحوه عملکرد آن‌ها شبیه به نمایش اسنیپت‌های ویژه در نتایج گوگل است، با این تفاوت که دقیق‌تر، پیشرفته‌تر و قابل استفاده در انواع پاسخ‌ها می‌باشد.

در نتیجه، ساختاردهی صحیح محتوا، نقش حیاتی در دیده‌شدن توسط این مدل‌ها دارد. اگر محتوای شما به‌درستی سازمان‌دهی شده باشد، مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند آن را شناسایی و به‌عنوان پاسخ معتبر استفاده کنند. این موضوع یکی از اصول کلیدی در فهم دقیق مفهوم GEO به شمار می‌رود.

توجه: بسیاری از نکاتی که در ادامه بیان می‌شود، از اصول پایه‌ای نوشتار حرفه‌ای محسوب می‌شود؛ اما در GEO، این اصول کاربرد و اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند.

هر پاراگراف باید شامل یک ایده مشخص باشد

برای مدل‌های هوش مصنوعی، خواندن پاراگراف‌هایی که هرکدام فقط یک مفهوم اصلی دارند بسیار ساده‌تر است. اگر چندین ایده را در یک پاراگراف بگنجانید، درک و استخراج اطلاعات برای الگوریتم‌ها دشوار می‌شود.

همچنین بهتر است اطلاعات مهم را در ابتدای جملات یا پاراگراف‌ها قرار دهید تا راحت‌تر توسط سیستم‌های هوش مصنوعی شناسایی شوند. جالب است بدانید که این شیوه نگارش، نه‌تنها برای الگوریتم‌ها بلکه برای کاربران انسانی نیز مفیدتر و قابل‌درک‌تر خواهد بود.

استفاده از تیترهای شفاف

برای سازمان‌دهی بهتر محتوا، استفاده از تیترهای واضح و مرتبط با متن بسیار ضروری است. تیترها همانند علائم راهنما عمل می‌کنند و به مخاطبان و مدل‌های زبانی مانند Gemini یا ChatGPT کمک می‌کنند تا ساختار کلی محتوا را بهتر درک کنند. نکته مهم این است که محتوای زیر هر تیتر، حتما باید به‌صورت مستقیم به موضوع همان تیتر مربوط باشد.

برای مثال، همین بخش از مقاله را بررسی کنید: ابتدا تیتر آمده، سپس جمله‌ای مرتبط با آن آغاز شده و مسیر محتوا را به‌درستی هدایت می‌کند.

این تکنیک در سئو سنتی برای کسب Featured Snippets کاربرد داشت، اما اکنون در GEO نیز باید به‌صورت کامل در تمام بخش‌های محتوا رعایت شود. لازم نیست تمام تیترها به‌صورت پرسشی باشند، اما حتما باید میان تیتر و محتوای زیر آن، همخوانی معنایی وجود داشته باشد.

موضوعات پیچیده را بخش‌بندی کنید

زمانی که در حال توضیح یک فرایند چندمرحله‌ای یا موضوعی تخصصی هستید، بهتر است آن را به بخش‌های قابل فهم و مرحله‌به‌مرحله تقسیم کنید.

این روش باعث می‌شود مدل‌های زبانی بتوانند هر بخش از محتوا را به‌طور مستقل تحلیل کرده و پاسخ‌های دقیق‌تری به کاربران ارائه دهند. همچنین این ساختار به کاربران انسانی نیز کمک می‌کند تا محتوای شما را سریع‌تر و بهتر درک کنند.

در پایان هر بخش تخصصی، می‌توانید یک جمع‌بندی یا خلاصه کوتاه ارائه دهید. این خلاصه‌ها برای مدل‌های زبانی مانند ChatGPT بسیار مفید هستند، زیرا می‌توانند از آن برای تولید پاسخ‌های فوری استفاده کنند. درک بهتر این ساختار به درک دقیق‌تر GEO نیز کمک می‌کند.

از نقل‌قول و آمارهای شفاف استفاده کنید

استفاده از نقل‌قول‌های دقیق و آمارهای مشخص، اعتبار محتوای شما را نزد سیستم‌های هوش مصنوعی افزایش می‌دهد. این مدل‌ها معمولا به‌دنبال محتوایی هستند که حاوی اطلاعات عددی معتبر یا نقل‌قول‌های مستقیم باشد. طبق بررسی‌ها، صفحاتی که شامل آمار و داده‌های دقیق هستند تا ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر در نتایج پاسخ‌دهی مدل‌های زبانی نمایش داده می‌شوند.

برای نمونه، به‌جای نوشتن جمله‌ای مبهم مثل:
بازاریابی ایمیلی می‌تونه موثر باشه
بهتر است بنویسید:
بازاریابی ایمیلی به‌طور متوسط ۴۲ دلار بازگشت سرمایه برای هر ۱ دلار هزینه دارد.

البته باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که تنها زمانی از نقل‌قول و آمار استفاده شود که اطلاعات مفیدی را به متن اضافه کند و ارزش واقعی برای خواننده ایجاد نماید.

از Schema Markup استفاده کنید

کدهای نشانه‌گذاری (اسکیما) به مدل‌های هوش مصنوعی کمک می‌کنند تا نوع محتوای شما را بهتر شناسایی و تفسیر کنند.

برای مثال:

• FAQ Schema برای مشخص‌کردن بخش‌های پاسخ به سوالات پرتکرار به کار می‌رود.
• HowTo Schema برای نمایش مراحل انجام یک فرآیند یا آموزش گام‌به‌گام کاربرد دارد.

خوشبختانه برای افزودن این ساختارها نیازی به دانش برنامه‌نویسی نیست. بسیاری از سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس دارای افزونه‌هایی هستند که این فرایند را به‌صورت خودکار انجام می‌دهند.

محتوا را قابل اسکن و مرور کنید

در نگارش محتوا، از تکنیک‌هایی مانند برجسته‌سازی کلمات کلیدی یا جمع‌بندی‌های ساده استفاده کنید تا هم کاربران و هم مدل‌های زبانی بتوانند مهم‌ترین اطلاعات را سریع‌تر تشخیص دهند. همچنین استفاده از تصاویر، نمودارها یا اینفوگرافیک‌ها می‌تواند به فهم بهتر موضوعات پیچیده کمک زیادی کند.

هدف این است که محتوای شما به‌گونه‌ای طراحی شود که هم برای انسان و هم برای ماشین جذاب، کاربردی و قابل استفاده باشد. محتوایی که ساختار خوبی داشته باشد، در هر نوع جستجو (چه سنتی و چه مبتنی بر Generative Engine Optimization) شانس بیشتری برای دیده‌شدن دارد.

در نهایت، اگر محتوای شما از نظر ظاهری و اطلاعاتی باکیفیت باشد، احتمال تبدیل مخاطب به مشتری واقعی نیز افزایش خواهد یافت.

مرحله 7: دیده‌شدن برندتان را در پلتفرم‌های LLM پیگیری کنید

آیا تا به حال بررسی کرده‌اید که برند شما چند بار در پاسخ‌های تولیدشده توسط ابزارهایی مانند ChatGPT، Perplexity یا Gemini ذکر شده است؟ اگر این موضوع را دنبال نمی‌کنید، اکنون بهترین زمان برای شروع آن است.

رهگیری میزان دیده‌شدن برندتان در پاسخ‌های تولیدی هوش مصنوعی به شما کمک می‌کند بفهمید کدام بخش از فعالیت‌های شما موثر بوده و روی کدام بخش باید تمرکز بیشتری داشته باشید.

اما این کار را چگونه باید آغاز کرد؟ و دقیقا چه شاخص‌هایی را باید بررسی کرد؟

شروع کار با تست دستی

تست دستی ساده‌ترین روش برای آغاز بررسی عملکرد فعلی شما در موتورهای تولیدی است. پرسش‌های مشابهی را در ابزارهای مختلف هوش مصنوعی مانند ChatGPT، Claude، Perplexity و Google (در حالت AI Mode یا AI Overview) وارد کنید. سپس از پاسخ‌ها اسکرین‌شات تهیه کرده و منابع ارجاع‌داده‌شده را یادداشت کنید.

با تکرار منظم این کار، به‌تدریج الگوهایی قابل شناسایی می‌شوند. متوجه می‌شوید چه نوع محتوایی بیشتر دیده می‌شود و روند تغییرات دیده‌شدن برند شما در طول زمان چگونه است.

البته باید توجه داشت که این روش به داده‌های عمیق و دقیق منجر نمی‌شود؛ زیرا محدودیت‌هایی دارد و مقیاس‌پذیر هم نیست.

پاسخ‌های مدل‌های زبانی به عوامل مختلفی بستگی دارند. این عوامل عبارتاند از:

• سابقه مکالمات کاربر
• دستورات قبلی در همان گفتگو
• تنظیمات مربوط به پروژه یا چت

در نتیجه، داده‌هایی که از این روش به‌دست می‌آید بیشتر یک تصویر کلی و مقدماتی از درک برندتان توسط مدل‌های Generative Engine هستند و برای تحلیل تخصصی کافی نیستند.

استفاده از ابزارهای مخصوص رهگیری در LLM ها

برای رهگیری دقیق‌تر و حرفه‌ای‌تر، استفاده از ابزارهای تخصصی ضروری است. پلتفرم‌هایی مانند Semrush Enterprise AIO امکان تحلیل حضور برند شما در پلتفرم‌هایی مانند ChatGPT، Claude و Google AI Overview را فراهم می‌کنند.

یکی از ویژگی‌های کلیدی این ابزار، قابلیت رتبه‌بندی رقابتی (Competitive Rankings) است. این قابلیت به شما نشان می‌دهد رقبای شما چند بار و در چه زمینه‌ای توسط مدل‌های تولیدی ذکر شده‌اند. به این ترتیب می‌توانید تصمیم ‌گیری‌های دقیق‌تری در زمینه GEO داشته باشید.

ابزار دیگری با نام Ziptie.dev نیز در این حوزه فعالیت دارد. با اینکه هنوز به مرحله نهایی توسعه نرسیده، اما عملکرد قابل توجهی در شناسایی منشن‌های بدون لینک در خروجی مدل‌های AI ارائه داده است.

اگر پیش‌تر از Semrush SEO Toolkit استفاده کرده‌اید، می‌توانید از طریق بخش Organic Research، برخی از وضعیت‌های دیده‌شدن برندتان در Google AI Overview را رهگیری کنید.

در این بخش می‌توانید بررسی کنید که برای چه کلمات کلیدی، AI Overview نمایش داده می‌شود و آیا برند شما در آن نمایش دارد یا خیر. در صورتی که در آن Overview حضور ندارید، آن کلمه می‌تواند یک فرصت کلیدی برای هدف‌گذاری در استراتژی GEO باشد.

معیار مهم ارزیابی برای GEO چیست؟ رهگیری منظم کلمات کلیدی که در نتایج AI Overview ظاهر می‌شوید، یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی اثربخشی استراتژی GEO شما به شمار می‌رود.

چرا باید با مدیر یا مشتری‌ها درباره GEO صحبت کنید؟

پس از شناخت مراحل GEO، لازم است بتوانید آن را برای مدیران یا مشتریان خود به‌درستی توضیح دهید. GEO چیست؟ این فقط یک تغییر فنی نیست، بلکه روشی است برای توصیف تحولات فضای جستجو، بدون اغراق و وعده‌های غیرواقعی.

استفاده از GEO این پیام‌ها را به‌خوبی منتقل می‌کند:

• روش‌های سنتی سئو هنوز هم کاربرد دارند.
• سرمایه‌گذاری‌هایی که پیش‌تر در سئو انجام شده‌اند، همچنان بازدهی دارند.
• اما سطح رقابت بالاتر رفته است.
• دیده‌شدن دیگر فقط به معنای رتبه در گوگل نیست.
• برند شما باید در تمام کانال‌ها ذکر شود، ارجاع داده شود و مورد اعتماد قرار بگیرد.

GEO یا همان Generative Engine Optimization، چهارچوب مناسبی برای تحلیل این تحولات و راهکارهای عبور از آن‌ها ارائه می‌دهد.

از همین حالا شروع کنید تا از دید خارج نشوید

سرعت پیشرفت در این حوزه بسیار بالاست. تقریبا هر ماه قابلیت‌های جدیدی در ابزارهای AI عرضه می‌شود. برای موفقیت در GEO، باید همین حالا فرآیند رهگیری وضعیت برندتان را آغاز کنید. این کار به شما کمک می‌کند جایگاه فعلی خود را بشناسید و فرصت‌های آینده را سریع‌تر تشخیص دهید.

برای تثبیت حضور برند خود در نتایج مدل‌های تولیدی، لازم است GEO را به استراتژی سئوی فعلی خود اضافه کنید:

• همچنان باید برای بهبود رتبه و افزایش اعتبار دامنه تلاش کنید، زیرا مدل‌های AI همچنان به این سیگنال‌ها توجه دارند.
• اما اکنون، لازم است تولید محتوایی را در اولویت قرار دهید که احتمال ارجاع مستقیم آن توسط مدل‌های زبانی بیشتر باشد.

بیشتر بخوانید : بهترین استراتژی سئو در سال 2025 + 7 گام اصلی

جمع‌بندی

GEO چیست؟ به زبان ساده، یعنی راهی نو برای دیده شدن در پاسخ‌های هوش مصنوعی. برخلاف سئوی سنتی که به نتایج گوگل وابسته است، GEO برند شما را به مدل‌های زبانی معرفی می‌کند تا در پاسخ‌ها حضور داشته باشید.

اگر برای آینده دیجیتال برنامه دارید، دیگر وقت آن رسیده است که GEO را جدی بگیرید. پیشنهاد می‌کنیم سری هم به سایر مقالات آموزشی سایت ما بزنید و اطلاعات بیشتری درباره ترندهای روز یاد بگیرید.

سوالات متداول

چگونه بفهمیم برند ما در پاسخ‌های هوش مصنوعی نمایش داده می‌شود؟

برای شروع می‌توان از تست دستی استفاده کرد و پاسخ ابزارهایی مانند ChatGPT یا Gemini را بررسی کرد. ابزارهایی مثل Semrush AIO هم برای این کار طراحی شده‌اند.

چه محتوایی شانس بیشتری برای دیده شدن در خروجی مدل‌های AI دارد؟

محتوای سوال‌محور، به‌روز، دارای ساختار ساده و همراه با داده‌های مشخص معمولا بیشتر در پاسخ‌ها استفاده می‌شود.

آیا فقط برندهای بزرگ می‌توانند در پاسخ‌های مدل‌های زبانی دیده شوند؟

خیر. بسیاری از برندهای کوچک با استفاده از GEO توانسته‌اند در پاسخ‌های AI حضور داشته باشند. کیفیت محتوا و ساختار اهمیت بیشتری دارد.

چه زمانی باید GEO را به استراتژی بازاریابی خود اضافه کنیم؟

همین حالا. چون مدل‌های تولیدگر مانند ChatGPT هر روز پرکاربردتر می‌شوند و تاثیر مستقیم بر رفتار کاربران دارند.