فهرست مطالب
وایرفریم چیست : اسکلت اولیه یک محصول دیجیتال وایرفریم است. وایرفریم کمک می‌کند تیم طراحی قبل از ورود به جزئیات ظاهری، روی ساختار اصلی صفحه توافق کند.
در این مقاله توضیح می‌دهیم wireframe چیست و چطور بخش‌هایی مثل ناوبری، جریان کاربر و اجزای رابط کاربری در آن ترسیم می‌شوند. سپس نشان می‌دهیم کاربرد وایرفریم در طراحی چگونه به شما کمک می‌کند تجربه کاربری روان‌تر و شفاف‌تری بسازید. شما یاد می‌گیرید کاربرد wireframe فقط در شروع پروژه نیست، بلکه در تمام مراحل توسعه به هماهنگی تیم کمک می‌کند.
وایرفریمینگ چیست؟
وایرفریمینگ راهی برای طراحی یک سرویس وب‌سایت در سطح ساختاری است. در این روش، چارچوب کلی صفحه مشخص می‌شود تا بدانیم محتوا و امکانات چگونه قرار بگیرند. وایرفریم به ما کمک می‌کند نیازهای کاربر و مسیرهایی را که او طی می‌کند بهتر در نظر بگیریم.
این کار در مراحل ابتدایی توسعه انجام می‌شود تا پیش از اضافه شدن طراحی‌های تصویری و محتوا، ساختار پایه‌ی صفحه مشخص باشد. وقتی پرسیده می‌شود وایرفریم چیست، همین توضیح پایه‌ای ساده‌ترین و روشن‌ترین پاسخ است.
وایرفریمینگ در طراحی رابط کاربری ضروری است
وایرفریم، نقشه‌ای از یک صفحه‌ی وب است که نشان می‌دهد چه بخش‌ها و عناصر رابط کاربری روی صفحات کلیدی وجود دارند. این بخش مهمی از فرایند طراحی تعامل است و بدون آن نمی‌توان تصمیم درستی درباره چیدمان اجزا گرفت. دانستن اینکه wireframe چیست و چه کاربردی دارد به طراح کمک می‌کند مسیر طراحی را مطمئن‌تر ادامه دهد.
وایرفریم مواردی مانند طرح‌بندی صفحه‌ها، نوارهای ناوبری، اجزای طراحی UX و UI و عناصر تعاملی را نمایش می‌دهد. در مراحل ابتدایی طراحی، وایرفریم‌های کم‌جزئیات (Low-Fidelity) معمولا از متن نمونه و جعبه‌های ساده به‌عنوان جایگزین تصاویر و ویدئو استفاده می‌کنند. این کار باعث می‌شود تیم طراحی، نویسندگان محتوا و اعضای دیگر فقط روی عملکرد پایه تمرکز کنند.
روش شروع وایرفریم چیست؟ شروع کار با یک وایرفریم ساده، به طراحان UI/UX فضای کافی برای آزمایش می‌دهد. آن‌ها می‌توانند بازخورد اولیه کاربران را درباره اجزای اصلی دریافت کنند بدون اینکه کاربران درگیر جزئیات تصویری شوند. تیم‌ها ایده‌ها، جریان‌های کاربر و قالب‌های مختلف را امتحان می‌کنند تا به بهترین تجربه‌ی کاربری برسند.
هدف وایرفریم
هدف اصلی وایرفریم چیست؟ این است که در ابتدای پروژه، تصویری روشن از یک صفحه ارائه کند تا اعضای تیم و ذی‌نفعان بتوانند پیش از شروع مرحله‌ی خلاقانه آن را تایید کنند. همچنین وایرفریم‌ها برای طراحی ناوبری اصلی و فرعی به کار می‌روند. این موضوع باعث می‌شود واژه‌ها و ساختار سایت دقیقا مطابق انتظار کاربر باشند. در این بخش، کاربرد وایرفریم در طراحی اهمیت زیادی دارد، زیرا پایه‌ی تجربه‌ی کاربری درست را شکل می‌دهد.
وایرفریم بسیار راحت‌تر از طراحی مفهومی تغییر می‌کند
اصلاح ساختار صفحات کلیدی در قالب وایرفریم بسیار سریع‌تر و ارزان‌تر از تغییر دادن یک طرح مفهومی است. وقتی نسخه‌های اولیه وایرفریم بارها بررسی و تکمیل شوند، نسخه‌ی نهایی به دست می‌آید.
این نسخه هم به تیم طراحی و هم به مشتری اطمینان می‌دهد که صفحه، نیازهای کاربران را پاسخ می‌دهد و در عین حال اهداف اصلی کسب‌وکار و پروژه را هم برآورده می‌کند. پرسش وایرفریم چیست در اینجا جواب دیگری هم دارد: ابزاری ساده و منعطف که پیش از هر چیز به طراح و کاربر آرامش و اطمینان می‌دهد. در نتیجه، کاربرد wireframe در روند پروژه نه‌تنها کارایی را بالا می‌برد بلکه هزینه‌ها را نیز کنترل می‌کند.
وایرفریمینگ در ابتدای چرخه‌ی پروژه انجام می‌شود
وایرفریم‌ها معمولا برای کامل کردن فرآیند طراحی کاربرمحور استفاده می‌شوند و در آغاز مرحله‌ی طراحی جایگاه مهمی دارند. پیش از شروع کارهای خلاقانه، یک آزمایش اولیه‌ی کاربردپذیری روی صفحات وایرفریم انجام می‌شود تا نظر کاربران جمع‌آوری شود. این کار باعث می‌شود مسیر پروژه از همان ابتدا با نیازهای واقعی کاربر هماهنگ باشد.
وایرفریم‌ها می‌توانند ساده و دستی روی کاغذ کشیده شوند. با این حال، بیشتر مواقع آن‌ها با نرم‌افزارهایی مانند Visio یا Figma ساخته می‌شوند تا نسخه‌ای قابل نمایش روی صفحه در دسترس باشد. اگر هدف انجام آزمایش کاربردپذیری باشد، بهترین روش ساخت وایرفریم با HTML است. نرم‌افزارهایی مثل Axure RP یا Omnigraffle (فقط برای مک) این کار را آسان‌تر می‌کنند و نتیجه‌ی دقیق‌تری به طراح می‌دهند.
بیشتر بخوانید : UX چیست و چه تفاوتی با UI دارد؟
مزایای وایرفریمینگ
مزایای وایرفریم چیست؟ یکی از مهم‌ترین مزیت‌های وایرفریم این است که خیلی زود تصویری کلی از صفحه ارائه می‌دهد. این تصویر به مشتری کمک می‌کند ساختار صفحه را ببیند و درباره‌ی آن نظر بدهد. کاربران نیز می‌توانند در آزمایش‌های اولیه بازخورد خود را بیان کنند. وایرفریم‌ها نسبت به طراحی مفهومی آسان‌تر تغییر می‌کنند و وقتی توسط مشتری و کاربران تایید شوند، اعتماد طراح بیشتر می‌شود.
از دید کاربردی، وایرفریم‌ها تضمین می‌کنند که محتوا و عملکرد صفحه در جای درست قرار گرفته باشند. این جایگاه بر اساس نیازهای کاربر و اهداف تجاری تعیین می‌شود. همچنین در ادامه‌ی مسیر، وایرفریم‌ها به گفت‌وگوی سازنده میان اعضای تیم پروژه کمک می‌کنند تا درباره‌ی محدوده و چشم‌انداز پروژه به توافق برسند. این توضیح ساده نشان می‌دهد کاربرد وایرفریم در طراحی تا چه اندازه اهمیت دارد.
معایب وایرفریمینگ
معایب وایرفریم چیست؟ چون وایرفریم شامل طراحی نهایی و جزئیات فنی نیست، درک کامل آن برای مشتری همیشه آسان نیست. طراح باید وایرفریم‌ها را به طرح کامل تبدیل کند و اغلب لازم است توضیح دهد که چرا بخش‌ها در جای خاصی قرار گرفته‌اند.
زمانی که محتوا به وایرفریم اضافه می‌شود، ممکن است ابتدا بیش از حد طولانی باشد و در قالب جا نشود. در این شرایط، طراح و نویسنده‌ی محتوا باید نزدیک به هم کار کنند تا متن و طراحی هماهنگ شوند. دانستن wireframe چیست کمک می‌کند تا این محدودیت‌ها بهتر درک شوند.
اگر تا به حال تلاش کرده باشید بدون وایرفریم یک وب‌سایت یا اپلیکیشن طراحی کنید، حتما می‌دانید چرا این فرآیند اهمیت دارد. بدون وایرفریم، شما و تیم‌تان چطور می‌توانید آنچه قصد ساختنش را دارید ببینید؟ چگونه مسیر کاربر مشخص می‌شود یا کدام محتوا در کدام صفحه قرار می‌گیرد؟
تام لاوری، مدیر بخش Advocacy در Figma، می‌گوید:
«وقتی به جای بازخورد کلی، افراد درباره ظاهر نظر می‌دهند، واقعا خسته‌کننده است. چیزی که نیاز دارید این است که کسی بپرسد آیا این بخش واقعا مهم‌ترین چیز است یا نه.»
طراحی محصول و سایت موفق با وایرفریمینگ هوشمند آغاز می‌شود. در ادامه با نکات حرفه‌ای و ابزارهای Figma برای هر مرحله آشنا شوید.
بیشتر بخوانید : تفاوت بین وایرفریم، ماکاپ و پروتوتایپ چیست؟
۳ نوع طراحی وایرفریم
امکان‌های طراحی UX بی‌پایان به نظر می‌رسند، اما بیشتر وایرفریم‌ها در سه سطح اصلی جای می‌گیرند. برای رسیدن به محصول نهایی، ممکن است هر سه نوع را تجربه کنید:
- وایرفریم کم‌جزئیات (Low-Fidelity): بر طرح کلی، ناوبری و معماری اطلاعات تمرکز دارد. این وایرفریم نشان می‌دهد رابط کاربری چطور به نظر می‌آید و جریان کاربر چگونه پیش می‌رود. ترسیم روی وایت‌برد در این مرحله رایج است، هرچند اشتراک‌گذاری و اصلاح آن دشوار است. ابزار آنلاین Figma امکان ساخت و تکرار سریع این نوع وایرفریم را فراهم می‌کند.
- وایرفریم میان‌جزئیات (Mid-Fidelity): به طراحان کمک می‌کند نسخه‌ی نهایی را شکل دهند. در این مرحله تیم‌ها توضیحات و محتوای بیشتری اضافه می‌کنند و رویکردهای مختلف جریان کاربر و اجزای UI را آزمایش می‌کنند. این کار باعث می‌شود پیش از ورود به طراحی بصری، چارچوب نهایی وایرفریم مشخص شود.
- وایرفریم پرجزئیات (High-Fidelity): شبیه نمونه‌های اولیه‌ی محصول هستند، با عناصر تصویری و تعاملی اما بدون عملکرد کامل. در این مرحله می‌توان فونت‌ها، رنگ‌ها و لوگوی برند را اضافه کرد تا ظاهر نهایی محصول برای آزمایش کاربر شفاف‌تر شود.
چه زمانی می‌توان از مراحل وایرفریم گذشت
بسیاری از تیم‌ها تصور می‌کنند باید همیشه از وایرفریم کم‌جزئیات شروع کنند. این روش وقتی منطقی است که ایده‌ای کاملا جدید را بررسی می‌کنید؛ اما به گفته‌ی معروف تام لاوری، گاهی می‌توان مستقیم سراغ وایرفریم پرجزئیات رفت. او توضیح می‌دهد:
«اگر سیستم طراحی مشخصی دارید و نمونه‌ی جدید شبیه کارهای قبلی است، بحث‌ها معمولا با جزئیات ظاهری منحرف نمی‌شوند. در چنین حالتی طراحی پرجزئیات هم سریع است و هم موثر.»
بیشتر بخوانید : موکاپ یا ماکاپ (mockup) چیست و چه کاربردهایی دارد؟
۷ مورد از بهترین روش ها در طراحی وایرفریم
وایرفریم می‌تواند به سادگی یک طرح روی دستمال کاغذی باشد یا به پیچیدگی یک نمونه‌ی اولیه‌ی کامل. با رعایت این اصول، می‌توانید مسیر طراحی را سریع‌تر جلو ببرید:
1- اهداف طراحی را مشخص کنید: پیش از هر چیز، هدف طراحی را روشن کنید. نیازهای کاربر و اقدام‌هایی را که باید انجام دهد مشخص کنید.
2- اندازه‌ی درست را انتخاب کنید: وایرفریم باید متناسب با صفحه‌ای باشد که کاربر استفاده می‌کند؛ موبایل، تبلت یا دسکتاپ. اندازه‌های استاندارد عبارتاند از:
- موبایل: 393 پیکسل عرض و 852 پیکسل ارتفاع
- تبلت 11 اینچ: 834 پیکسل عرض و 1194 پیکسل ارتفاع
- دسکتاپ: 1440 پیکسل عرض و 1024 پیکسل ارتفاع
3- طراحی را ساده نگه دارید: در شروع از رنگ‌های خاکستری و جعبه‌ها استفاده کنید. برای پروژه‌های پرمحتوا از متن واقعی استفاده کنید، نه متن نمونه.
4- یکپارچگی طراحی را حفظ کنید: اجزای مشابه باید در همه وایرفریم‌ها یکسان باشند تا کاربران و توسعه‌دهندگان گیج نشوند.
5- ناوبری را واضح کنید: مسیر کاربر باید روان و ساده باشد. اگر کاربر برای فهم مسیر مجبور به مراجعه به نقشه سایت است، یعنی ناوبری نیاز به بهبود دارد.
6- وابسته به وایرفریم نشوید: حتی وایرفریم پرجزئیات هم فقط پیش‌نویس است و باید تغییر کند. پس آماده‌ی همکاری برای تکمیل آن باشید.
7- از ابزارهای وایرفریمینگ استفاده کنید: تیم طراحی نیاز دارد وایرفریم‌ها را به‌راحتی بسازد، ذخیره کند و به ماکاپ تبدیل کند. ابزار Figma این امکان را با قابلیت کشیدن و رها کردن به‌سادگی فراهم می‌کند.
چک لیست طراحی وایرفریم
فرآیند وایرفریمینگ به شما کمک می‌کند تا طراحی و توسعه را مرحله‌به‌مرحله برنامه‌ریزی کنید و با اعضای تیم هماهنگ شوید؛ اما پرسش این است که از کجا بفهمیم کار به پایان رسیده است؟
وقتی بتوانید موارد زیر را در فهرست خود علامت بزنید، وایرفریم آماده است تا به ماکاپ یا نمونه‌های پرجزئیات‌تر تبدیل شود.
بعد از تکمیل وایرفریم، بهتر است نگاهی دوباره به محدوده‌ی اولیه‌ی پروژه بیندازید. اکنون که محصول نهایی ترسیم شده است، می‌توانید برآورد دقیق‌تری داشته باشید. حتی اگر وایرفریم فقط یک طرح ساده با جایگزین‌ها باشد، باید این نکات را نشان دهد:
- صفحه‌هایی که برای رفع نیاز کاربر ضروری هستند
- مسیر کاربر در قیف‌های تبدیل و حرکت او در فرایند
- ملاحظات کاربردپذیری شامل ناوبری و شیوه‌ی سازماندهی
- اهداف اصلی و مسیر کاربر در هر صفحه
- عناصر مهم رابط کاربری همراه با محتوا و قابلیت‌های تعاملی در هر صفحه
- نحوه‌ی ترکیب اجزای طراحی برای شکل‌گیری الگوی صفحه‌ها
نهایی شدن محصول طراحی شده
وقتی تیم طراحی کار را آغاز می‌کند، همیشه مشخص نیست محصول نهایی دقیقا چه شکل و عملکردی خواهد داشت. طراحان تازه‌کار گاهی وسوسه می‌شوند وایرفریم را کنار بگذارند و به مدل‌های آماده تکیه کنند. این کار می‌تواند تجربه‌ی کاربری را ضعیف و غیرجذاب کند.
وایرفریم تمرکز خلاقیت را بر نیازهای کاربر قرار می‌دهد و باعث هماهنگی کل تیم در طول مسیر طراحی و توسعه می‌شود.
«وایرفریم مثل یک پنجره‌ی اولیه به پروژه است، پیش از آنکه وقت زیادی صرف جزییات کنید. هر زمانی که بتوانید افراد بیشتری را در همان ابتدای کار هماهنگ کنید، در ادامه زمان زیادی ذخیره خواهید کرد.»
محصول نهایی شما ممکن است با وایرفریم اولیه بسیار متفاوت باشد و این نشانه‌ی مثبتی است. وایرفریم به شما آزادی می‌دهد تا آزمایش کنید، تغییر دهید، ایده‌های تازه امتحان کنید و حتی ریسک کنید. وقتی چارچوب اصلی ساخته شد، اصلاح جریان‌ها و اجزای طراحی بسیار ساده‌تر خواهد بود.
به همین دلیل محصول نهایی ظاهری بهتر و تجربه‌ای روان‌تر خواهد داشت، زیرا با آزمون‌وخطا در وایرفریم شکل گرفته است.
وایرفریم‌ها اولویت را به کاربردپذیری می‌دهند
تمرکز اصلی وایرفریم روی عناصری است که برای تجربه‌ی کاربری ضروری هستند. این موارد شامل می‌شوند:
- جریان‌ها و سناریوهای کاربر
- اصلاحات طراحی تجربه کاربری برای نقاط مشکل‌ساز احتمالی
- ناوبری و قابلیت‌های هدایت کاربر در صفحات
- سلسله‌مراتب اطلاعات که در قالب صفحه‌ها جاگذاری شده است
چگونه بفهمیم وایرفریم به نتیجه رسیده است
سنجش موفقیت وایرفریم بدون داده‌های کمی دشوار است، اما معیارهای کیفی می‌توانند کمک کنند. تام لاوری پیشنهاد می‌دهد آزمایش کاربری کنترل‌شده انجام دهید تا ببینید آیا کاربران بدون راهنمایی می‌توانند مسیر تجربه را کامل کنند یا نه.
یکی دیگر از نشانه‌های موفقیت وایرفریم، هماهنگی با ذی‌نفعان است. او می‌گوید:
«اگر بعد از جلسه‌ی خلاقانه حس کنید بازخورد موردنظر را گرفته‌اید و می‌توانید با اطمینان به مراحل بعد بروید، یعنی وایرفریم موفق بوده است.»
اما اگر توجه ذی‌نفعان به جزئیات ظاهری جلب شد و به نیازهای اصلی کاربر توجه نکردند، تام توضیح می‌دهد:
«این یعنی باید جزئیات وایرفریم را کمتر کنید. ظاهر پرداخت‌شده‌ی نمونه‌ها را کاهش دهید تا بازخورد اصلی به دست بیاید.»
ساخت و شخصی سازی وایرفریم با Figma
تیم‌ها برای همکاری و خلق ایده‌های UX/UI به وایرفریم نیاز دارند. کیت وایرفریم Figma این امکان را فراهم می‌کند که طراحی‌ها سریع‌تر جلو بروند. با این ابزار می‌توانید ایده‌ها را اعتبارسنجی کنید، جریان‌های کاری را بهبود دهید و پروژه‌های وب را با کیت رایگان وایرفریمینگ آغاز کنید.
تام لاوری همچنین پیشنهاد می‌کند برای الهام گرفتن، با جامعه‌ی Figma ارتباط برقرار کنید. او می‌گوید:
«جامعه‌ی ما مجموعه‌ی بزرگی از ایده‌های وایرفریم و قالب‌های رابط کاربری را به اشتراک می‌گذارد.»
این توضیحات نشان می‌دهد کاربرد وایرفریم در طراحی تنها محدود به یک مرحله نیست، بلکه از شروع تا پایان پروژه ارزش دارد. اگر بپرسیم wireframe چیست یا کاربرد wireframe کجاست، پاسخ روشن این است: ابزاری انعطاف‌پذیر که هم زمان را صرفه‌جویی می‌کند و هم تجربه‌ی کاربری را بهبود می‌بخشد.
جمع‌بندی
وایرفریم چیست و چه ارتباطی با تجربه کاربری دارد؟ وایرفریم همان نقشه‌ی ساده‌ای است که پایه تجربه کاربری بهتر را فراهم می‌کند. این نقشه با نمایش صفحه‌ها، مسیرها و اجزای اصلی، کار را برای طراحان و کاربران آسان می‌کند. در این مقاله به مراحل طراحی وایرفریم و ابزارهای مورد استفاده پرداختیم.
با دانستن wireframe چیست می‌توانید بفهمید چرا این ابزار باعث تمرکز بیشتر بر نیازهای کاربر می‌شود. همچنین متوجه شدیم که کاربرد وایرفریم در طراحی شامل بررسی سناریوهای مختلف و رفع نقاط ضعف احتمالی است. این کار کمک می‌کند تا محصول نهایی برای کاربر ساده‌تر و مفیدتر باشد. برای گسترش دانش خود در این زمینه و آشنایی با موضوعات مرتبط، از سایر مقالات وبلاگ دیدن کنید.
سوالات متداول
wireframe چیست و چرا برای تیم‌های طراحی ضروری است؟
wireframe نقشه اولیه برای طراحی است که باعث هماهنگی اعضای تیم می‌شود. این ابزار کمک می‌کند تا قبل از طراحی گرافیک، جای عناصر و مسیر کاربر مشخص شود.
آیا می‌توان بدون وایرفریم پروژه طراحی را شروع کرد؟
شروع بدون وایرفریم امکان‌پذیر است، اما باعث افزایش خطا و تغییرات پرهزینه خواهد شد. وایرفریم مسیر را روشن می‌کند و احتمال شکست را کاهش می‌دهد.
در تیم‌های بزرگ‌تر مزیت وایرفریم چیست؟
در تیم‌های بزرگ، وایرفریم نقش زبان مشترک را دارد. این ابزار باعث می‌شود همه اعضا هدف مشترک را ببینند و درک یکسانی از ساختار صفحات داشته باشند.
ابزارهای مورد استفاده وایرفریم چیست؟
ابزارهایی مانند Figma، Axure RP و Omnigraffle رایج هستند. این نرم‌افزارها امکان همکاری آنلاین، ذخیره نسخه‌ها و گرفتن بازخورد سریع از کاربران و ذی‌نفعان را فراهم می‌کنند.
تفاوت استفاده از وایرفریم کم‌جزئیات و پرجزئیات در چیست؟
وایرفریم کم‌جزئیات فقط طرح ساده و متن نمونه دارد، اما پرجزئیات ظاهر نزدیک‌تری به محصول نهایی دارد و اجزای تصویری و برند را هم نمایش می‌دهد.
